9 październik 2024
Jak wygląda kondycja psychiczna Polek i Polaków? Co powstrzymuje nas przed szukaniem psychologicznej pomocy?
W nowym raporcie przygotowanym przez Instytut Psychologii PAN w ramach programu Psychologia dla Społeczeństwa przyglądamy się nie tylko temu, jak się czujemy, ale też temu, jak postrzegamy profesjonalne formy wsparcia psychologicznego - i co utrudnia nam z nich korzystać.
Na pierwszy rzut oka wiele osób ocenia swój stan psychiczny pozytywnie. Ale gdy przyjrzeć się bliżej - sporej części z nas towarzyszy obniżony nastrój, przewlekłe zmęczenie i samotność. Szczególnie widoczne jest to wśród młodych dorosłych. Jednym z kluczowych wątków raportu jest wpływ wyobrażeń i stereotypów na decyzje dotyczące zdrowia psychicznego. Osoby, które nigdy nie otrzymały diagnozy psychiatrycznej, często wyobrażają sobie, że w takiej sytuacji doświadczyłyby silnego wstydu, stygmatyzacji i wykluczenia społecznego. Ich wyobrażenia są znacznie bardziej negatywne niż rzeczywiste odczucia osób, które przeszły przez proces diagnozy. Ten lęk, wzmacniany przez brak wiedzy i wciąż silne tabu wokół zaburzeń psychicznych oraz korzystania z pomocy specjalistycznej, może skutecznie powstrzymywać przed szukaniem wsparcia.
W badaniu pojawiły się również niepokojące sygnały dotyczące zaufania do specjalistów. U części badanych występowały błędne przekonania - m.in. że psychoterapeuci dysponują „nadzwyczajnymi” zdolnościami lub manipulują pacjentami w szkodliwy sposób. To efekt niedoboru edukacji psychologicznej, który powinien być uzupełniany jak najwcześniej, również w systemie edukacji.
Z raportu dowiadujemy się też jak status społeczno-ekonomiczny wpływa na podejście do zdrowia psychicznego. Trudniejsza sytuacja materialna często wiąże się z mniejszym zaufaniem do specjalistów i zniekształconym postrzeganiem tematyki zdrowia psychicznego.
Ten raport to nie tylko diagnoza. To początek długofalowych działań, które realizujemy w ramach programu Psychologia dla Społeczeństwa. Chcemy, by psychiczne aspekty zdrowia przestały być tematem tabu. By rozmowa o emocjach i potrzebie wsparcia była tak naturalna, jak rozmowa o innych aspektach zdrowia.
Pełna wersja raportu znajduje się TUTAJ
Zachęcamy do zapoznania się z pełnymi wnioskami i do śledzenia naszych kolejnych inicjatyw – badawczych i edukacyjnych.
Raport sfinansowano ze środków Ministra Nauki w ramach zadania zleconego pod nazwą Pierwsza część programu badawczo-interwencyjnego: Psychologia dla społeczeństwa
