12 maj 2025
W najnowszym raporcie przygotowanym przez Instytut Psychologii PAN w ramach programu Psychologia dla Społeczeństwa analizujemy, jak status społeczno-ekonomiczny – łączący poziom zasobów materialnych, społecznych i kulturowych – wpływa na kondycję psychiczną Polek i Polaków oraz ich podejście do korzystania z pomocy psychologicznej.
Badania pokazują, że różnice w stanie psychicznym i gotowości do sięgania po profesjonalne wsparcie są silnie związane z zajmowaną pozycją społeczno-ekonomiczną. Osoby o najniższym statusie („Zorientowani na Przetrwanie”) częściej doświadczają depresji, lęku i poczucia wyczerpania, a jednocześnie najrzadziej korzystają z pomocy specjalistów. Najliczniejsza grupa („Przeciążeni na Dorobku”) znajduje się w przeciętnej sytuacji materialnej i psychicznej, lecz podobnie rzadko korzysta ze wsparcia – głównie z powodu przekonania, że z trudnościami należy radzić sobie samodzielnie. Osoby o wyższym statusie („Niepewni Odkrywcy”) cechują się relatywnie dobrą kondycją psychiczną, częściej korzystają też z pomocy specjalistów, choć powstrzymują ich obawy przed społeczną oceną. Najwyższy status („Uprzywilejowani Wizjonerzy”) wiąże się z najlepszą kondycją psychiczną, wysokim poczuciem sprawczości i traktowaniem pomocy psychologicznej również jako formy rozwoju osobistego.
Raport jasno pokazuje, że zdrowie psychiczne w Polsce nie zależy wyłącznie od indywidualnych predyspozycji – w dużej mierze odzwierciedla nierówności społeczno-ekonomiczne. To, jak się czujemy, wiąże się z dostępem do zasobów materialnych, sieci wsparcia i kapitału kulturowego.
Pełna wersja raportu znajduje się TUTAJ
Zachęcamy do zapoznania się z pełnymi wnioskami i do śledzenia naszych kolejnych inicjatyw – badawczych i edukacyjnych.
Raport sfinansowano ze środków Ministra Nauki w ramach zadania zleconego pod nazwą Pierwsza część programu badawczo-interwencyjnego: Psychologia dla społeczeństwa
